60
opkomst en ondergang van de RKOLB
de stormram
Ze beseffen het misschien nog niet helemaal, daar bij de RKOLB, maar de jaren rond 1960 zitten ze in het oog van het orkaan. De vorige keer bespraken we twee bedreigingen van de openbare bieb: de opkomst van de televisie en die van het pocketboek. Maar er is nog veel meer gaande. Die orkaan, dat zijn de vele maatschappelijke ontwikkelingen.
Bijna van symbolische betekenis is in 1958 de aflossing van een zachtaardige oudgediende door een temperamentvol fris jong ding. Dat jaar gaat mej. Hermans met pensioen. Zij is naast directrice Bep Damen en "Zus" Tiebackx de enige vooroorlogse oudgediende die er nog over was van de beginjaren. We zijn Hermans' naam al vaak tegengekomen. Die stond bijvoorbeeld als adressering geschreven bovenaan een groot deel van de Jaarverslagen. Vierentwintig jaar was ze directrice van het filiaal Emmastraat geweest, zeer geliefd, en ze had kennis van de vreemde talen, zo lezen we in Jaarverslag 1958.
Pagina 1 van Jaarverslag 1947 (EF) |
Tegelijk treedt mej. J.M. Baur in dienst. Die was net afgestudeerd aan de bibliotheekschool. Als ik me niet vergis, zal zij in dit blog nog een belangrijke rol gaan spelen. Nieuw bloed, nieuw elan, nieuwe energie. Haar bijnaam had de stormram kunnen zijn geweest. Maar dat treft: haar naam klinkt ook als een mokerslag. Daarom heet zij hier voortaan kortweg Baur. Onthoud die naam, bid ik u.
Exit Mej. Hermans. Uit Jaarverslag 1958 (EF) |
Enter Baur. Uit Jaarverslag 1958 (EF) |
De vertrekkende mej. Hermans staat gewoon op de bekende foto van the A-Team. Pas kort geleden kwam ik daar achter, wist ik veel. Hoe die ontdekking in zijn werk is gegaan, daar kom ik gauw op terug. Hermans zit vooraan helemaal links. Op alle foto's waar ze op staat ziet ze er enorm ontspannen uit.
The A-Team, met mej. Hermans vooraan links (EF) |
een orkaan van gebeurtenissen
In vogelvlucht. Het ledental loopt vanaf 1959 verdomme weer terug. Maar het Jaarverslag windt er geen doekjes om: het was gewoon een beroerd jaar, want te weinig personeel, te veel nieuwe boeken om in te werken, en een grote verbouwing in de Centrale die het werken geruime tijd bemoeilijkte. En dan ook nog de opkomst van de televisie en van het pocketboek, zoals we de vorige keer zagen.
Daarbij, en dat is veel ernstiger: de gewone katholiek laat de RKOLB meer en meer rechts liggen. Voorzichtig wordt in het Jaarverslag met het vingertje gewezen naar andere katholieke organisaties, die hebben nagelaten om iedere katholiek die ze tegenkwamen naar de R.K.O.L.B. te jagen. Ook lezen we de suggestie om tot meer samenwerking te komen met die organisaties. Heel aardig, want ook heden speelt deze discussie bij openbare bibliotheken. Cocreatie is het moderne toverwoord. Vroeger heette dat gewoon: samenwerken.
uit Jaarverslag 1959 (EF) |
In 1959 meldt zich slechts één leerling van de bibliotheekschool aan bij de RKOLB aan om stage te lopen. En dit terwijl de bieb al vele handen tekort komt.
uit Jaarverslag 1960 (EF) |
uit Jaarverslag 1963 (EF) |
En wat zal er zoal aan dat prikbord hebben gehangen? In het midden zien we een poster met een groot kruis dat niets te raden overlaat. Het artikel helemaal links valt dankzij het arendsoog van uw blogschrijver nog net te identificeren: het is een recensie van een nieuw boek over de Eerste Wereldoorlog, en geknipt uit De Volkskrant van 11 augustus 1962, waardoor we weten dat het een beetje oude foto is. Het boek zelf zal ongetwijfeld als aanwinst in de vitrine hebben gestaan.
het artikel op het prikbord. Uit De Volkskrant van 11 augustus 1962 (Delpher) |
Wat verder in deze onstuimige jaren? Vanaf 1960 heten filiaalhoofden opeens filiaalleidsters. Wat zit daarachter?
Jaarverslag 1961 vermeldt overlast door kinderen: het zijn er gewoon veel te veel; dat heb je met geboorte-explosies. Een woelige kinderschaar, zo heet het eufemistisch in het Jaarverslag. Voor filiaal Emmastraat, volkomen uit zijn krachten gegroeid, wordt een (ruimer) winkelfiliaal gezocht, zodat het weer een tijdje mee kan. Tot grote frustratie wil dit maar niet lukken.
De huur van filiaal Trompstraat valt door ongelukkige financiële afspraken met de Gemeente uit het verleden amper nog op te brengen. Jammer, want er is daar net een teenager-afdeling opgericht, en die blijkt enorm aan te slaan.
uit Jaarverslag 1961 (EF) |
"Prachtige geschiedschrijving. Achteruitdenken en voorzichtig omwoelen tot je meer weet."
Lees Stijns hele tot nadenken stemmende column, over het belang van de tijd nemen voor dingen, hier.
Artikel van Wim Keizer in Bibliotheekblad over De Emmastraat Files:
extra service:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten