50
D E E M M A S T R A A T F I L E S
D E E M M A S T R A A T F I L E S
opkomst en ondergang van de RKOLB
50. In de Emmastraat (1)
Belangrijke mededeling
Google's Blogger, waarin ik dit blog schrijf, heeft onlangs een paar veranderingen doorgevoerd.
Het lijkt erop dat die veranderingen ertoe hebben geleid dat veel mensen die zich bij de mailservice hadden ingeschreven, afgelopen woensdag aflevering 49 niet per mail hebben ontvangen.
Die aflevering (een heel leuke vind ik zelf) kan u gelukkig ook online lezen, zoals alle afleveringen:
https://frankileaks.blogspot.
Mochten de problemen aanhouden - dit is helaas buiten mijn macht - dan is het altijd mogelijk om de meest recente aflevering terug te lezen op:
https://frankileaks.blogspot.com/
Iedere dinsdag verschijnt er een nieuwe aflevering; alleen in augustus ben ik er een paar weken tussenuit.
Voor vragen of opmerkingen kunt u me bereiken via het formulier helemaal onderaan deze pagina.
Mochten de problemen aanhouden - dit is helaas buiten mijn macht - dan is het altijd mogelijk om de meest recente aflevering terug te lezen op:
https://frankileaks.blogspot.com/
Iedere dinsdag verschijnt er een nieuwe aflevering; alleen in augustus ben ik er een paar weken tussenuit.
Voor vragen of opmerkingen kunt u me bereiken via het formulier helemaal onderaan deze pagina.
blow up
Hoe ik dan eigenlijk weet dat de vier lilliputfoto's van de vorige keer de binnenkant van Emmastraat 16 laten zien? Omdat dit voor de hand ligt: elke snipper van de Emmastraat Files tot nog toe heeft óf betrekking op de Herengracht, de hoofdvestiging, óf op filiaal Augustinus. Filiaal Augustinus zat eerst in de Obrechtstraat, maar verhuisde zoals we weten in '35 naar de Emmastraat. Ik herhaal het maar even voor de nieuwe lezers.
Bovendien, maar dat ontdekte ik pas later, staan er twee details op de foto's die keihard aantonen dat ze van na 1935 zijn. Check de onderstaande uitvergroting van een piepklein stukje foto. Werkelijke grootte: 2x3 cm.
De werkelijke grootte van dit detail op de foto zelf is 2x3 centimeter, echt heel erg klein. Gelukkig zijn de foto's behoorlijke scherp, en opblazen kan mijn scanner als de beste. Hierdoor kunnen we hierboven de volgende jeugdtijdschriften identificeren: Zonneschijn, Kleuterblaadje, Vliegwereld, en Onze Marine.
Wat blijkt: ieder nummer van het blad Zonneschijn (linksboven) had van 1938 tot en met 1941 precies deze cover.
De covers van de andere tijdschriften hielpen me niet om nog meer precisie te bereiken. Maar in ieder geval stond nu vast dat de vier foto's uit de periode 1938-1941 stammen.
Nog eens turen door mijn mikroskoop van de vorige keer, maar nu met een sterkere lens, bracht op een van de andere foto's een detail aan het licht waar het menselijk oog hopeloos tekort schiet.
Er hangt een kalender! Werkelijke grootte op de foto: 3 x 8 millimeter. Geïnspireerd door de topthriller Blow up uit 1966 en gebruik makend van de relatieve scherpte van het origineel, ben ik verder gaan opblazen. En kijk:
Bovendien, maar dat ontdekte ik pas later, staan er twee details op de foto's die keihard aantonen dat ze van na 1935 zijn. Check de onderstaande uitvergroting van een piepklein stukje foto. Werkelijke grootte: 2x3 cm.
 |
| een van de vier foto's van Emmastraat 16 (EF) |
 |
| detail van die foto (EF) |
Wat blijkt: ieder nummer van het blad Zonneschijn (linksboven) had van 1938 tot en met 1941 precies deze cover.
De covers van de andere tijdschriften hielpen me niet om nog meer precisie te bereiken. Maar in ieder geval stond nu vast dat de vier foto's uit de periode 1938-1941 stammen.
Nog eens turen door mijn mikroskoop van de vorige keer, maar nu met een sterkere lens, bracht op een van de andere foto's een detail aan het licht waar het menselijk oog hopeloos tekort schiet.
 |
| een van de vier foto's van Emmastraat 16 (EF) |
 |
| detail van die foto (EF) |
 |
| superdetail van die foto (EF) |
Het jaartal is op de foto maar drie tiende millimeter lang, maar door de intelligente toepassing van geclassificeerde ruimtevaarttechnieken ontwikkeld door de NASA is het nu net te lezen: 1941! Dit is het allerkleinste betekenisvolle detail in de Emmastraat Files tot nog toe.
Welke twee maanden zien we hier? Ook die vraag kunnen we beantwoorden.
De maanden zijn te wazig om te ontcijferen. Wel zien we dat ze lange namen hebben, waarmee maart tot en met augustus afvallen.
De dagen van de week staan steeds in de linker kolom. De week begint bij Z van Zondag, en eindigt met de Z van Zaterdag. Kijk eens naar het rechter maandblok. De eerste dag van de maand valt op een woensdag. 1 oktober 1941 viel op een woensdag. Links is dus september, rechts is oktober.
Deze foto's zijn daarom gemaakt in september of oktober 1941. Het plaatje heb ik nog niet kunnen identificeren: een huis met een kapotte boom op de voorgrond?
We zitten dus al anderhalf jaar in de oorlog. Meteen valt op hoe graatmager al die mensen zijn. Maar schijn bedriegt: in 1941 was er nog best genoeg te eten, en bovendien was tachtig jaar geleden iedereen gewoon een stuk magerder dan tegenwoordig.
Nog even wat de locatie betreft: een tijdje terug belde ik met deze foto's in de hand aan bij Emmastraat 16; check ook even aflevering 37. Samen met de stomverbaasde bewoner, die nooit had geweten dat er in zijn pand vroeger een complete openbare bibliotheek huisde maar die minstens net zo nieuwsgierig was als ikzelf, hebben we aan de hand van kleine details kunnen constateren dat het inderdaad om zijn woning ging.
En omdat een aantal mensen op meer dan één foto staat, mét dezelfde kleren, weten we ook dat deze foto's op dezelfde dag zijn geschoten.
Hoe oud zullen de kinderen op deze vier foto's inmiddels zijn? Zo tussen de 87 en de 91. Leest u toevallig mee en herkent u zichzelf, meldt u dan even!
"Prachtige geschiedschrijving. Achteruitdenken en voorzichtig omwoelen tot je meer weet."
Lees Stijns hele tot nadenken stemmende column, over het belang van de tijd nemen voor dingen, hier.
Artikel van Wim Keizer in Bibliotheekblad over De Emmastraat Files:
extra service:
Welke twee maanden zien we hier? Ook die vraag kunnen we beantwoorden.
De maanden zijn te wazig om te ontcijferen. Wel zien we dat ze lange namen hebben, waarmee maart tot en met augustus afvallen.
De dagen van de week staan steeds in de linker kolom. De week begint bij Z van Zondag, en eindigt met de Z van Zaterdag. Kijk eens naar het rechter maandblok. De eerste dag van de maand valt op een woensdag. 1 oktober 1941 viel op een woensdag. Links is dus september, rechts is oktober.
Deze foto's zijn daarom gemaakt in september of oktober 1941. Het plaatje heb ik nog niet kunnen identificeren: een huis met een kapotte boom op de voorgrond?
graatmager
We zitten dus al anderhalf jaar in de oorlog. Meteen valt op hoe graatmager al die mensen zijn. Maar schijn bedriegt: in 1941 was er nog best genoeg te eten, en bovendien was tachtig jaar geleden iedereen gewoon een stuk magerder dan tegenwoordig.
 |
| graatmagere mensen tijdens de Oorlog, maar niet door de honger (EF) |
En omdat een aantal mensen op meer dan één foto staat, mét dezelfde kleren, weten we ook dat deze foto's op dezelfde dag zijn geschoten.
 |
| dezelfde bibliothecaresse op drie verschillende foto's (EF) |
 |
| dezelfde jongen op drie verschillende foto's (EF) |
 |
| twee vriendinnetjes op twee verschillende foto's (EF) |
=O=O=O=O=O=O=O=O=O=O=O=O=
Stijn Fens in Trouw over De Emmastraat Files:
"Prachtige geschiedschrijving. Achteruitdenken en voorzichtig omwoelen tot je meer weet."
Lees Stijns hele tot nadenken stemmende column, over het belang van de tijd nemen voor dingen, hier.
Artikel van Wim Keizer in Bibliotheekblad over De Emmastraat Files:
hier (pdf).
extra service:
Wilt u nieuwe afleveringen voortaan per mail ontvangen? Dat kan heel simpel. Zet in het vak bijna helemaal bovenaan deze pagina, waar nu Email address... staat, uw emailadres.
Staat dat vak er niet? Doe het dan even op een pc/laptop. Op sommige telefoons valt het weg.
Druk nu op de knop Submit rechts, en bevestig het bevestigingsmailtje wat er vervolgens in uw mailbox valt. Dat is alles!
Volgende keer: 51. In de Emmastraat (2). Hier.
