18
D E E M M A S T R A A T F I L E S
D E E M M A S T R A A T F I L E S
opkomst en ondergang van de RKOLB
18. Het eerste Jaarverslag (1)
het jaar één
 |
| Jaarverslag RKOLB 1931, Herengracht 415: titelblad (EF) |
 |
| Jaarverslag RKOLB 1931, Obrechtstraat (EF) |
In de Emmastraat Files bevinden zich de originele jaarverslagen van 1931, '35, '40, '41, '42, 46, '63 en '65.
Waarom deze wel en andere niet? Wie het weet mag het zeggen. Graag zelfs, want vermoedelijk houdt deze keuze het antwoord verborgen op de vragen: wie in godsnaam heeft de foto's en documenten, nu genaamd De Emmastraat Files, geselecteerd uit veel meer papieren, wanneer, en met welk doel?
Één ding valt er wel over te zeggen: de geselecteerde verslagen vormen een redelijk evenwichtige greep uit het ongeveer 36-jarige bestaan van de RKOLB. Alleen is er wel een erg gapend gat tussen 1946 en 1963. Helaas lijken dit de enige overgebleven exemplaren op de aardbol te zijn. Ook de OBA heeft geen jaarverslagen van de RKOLB in de collectie.
Iemand heeft dus ooit uit een vermoedelijk complete collectie lopen selecteren welke jaarverslagen bewaard moesten blijven of moesten worden gebruikt voor een vooralsnog onbekend doel, en welke niet.
Wat blijkt namelijk? Van ieder jaarverslag in de Emmastraat Files is het jaar op de voorkant aangestreept door het geheimzinnige linkshandige rode potlood uit aflevering 4. Alleen 1965, het allerlaatste Jaarverslag dat de RKOLB heeft doen verschijnen, is de dans ontsprongen. Degene die de papieren samenstelde die we nu kennen als de Emmastraat Files, heeft dus een welbewuste keus gemaakt.
Waarom deze wel en andere niet? Wie het weet mag het zeggen. Graag zelfs, want vermoedelijk houdt deze keuze het antwoord verborgen op de vragen: wie in godsnaam heeft de foto's en documenten, nu genaamd De Emmastraat Files, geselecteerd uit veel meer papieren, wanneer, en met welk doel?
Één ding valt er wel over te zeggen: de geselecteerde verslagen vormen een redelijk evenwichtige greep uit het ongeveer 36-jarige bestaan van de RKOLB. Alleen is er wel een erg gapend gat tussen 1946 en 1963. Helaas lijken dit de enige overgebleven exemplaren op de aardbol te zijn. Ook de OBA heeft geen jaarverslagen van de RKOLB in de collectie.
het mysterieuze rode potlood
Iemand heeft dus ooit uit een vermoedelijk complete collectie lopen selecteren welke jaarverslagen bewaard moesten blijven of moesten worden gebruikt voor een vooralsnog onbekend doel, en welke niet.
Wat blijkt namelijk? Van ieder jaarverslag in de Emmastraat Files is het jaar op de voorkant aangestreept door het geheimzinnige linkshandige rode potlood uit aflevering 4. Alleen 1965, het allerlaatste Jaarverslag dat de RKOLB heeft doen verschijnen, is de dans ontsprongen. Degene die de papieren samenstelde die we nu kennen als de Emmastraat Files, heeft dus een welbewuste keus gemaakt.
 |
| het rode potlood slaat weer toe |
Jawel, oplettende lezer, goed gezien! 1931 zit er twee keer bij. Het ene is het jaarverslag van de Centrale op de Herengracht (genaamd Paulus), het andere het verslag van filiaal Augustinus in de Obrechtstraat. Het laatste beslaat slechts één velletje, een doorslag in paars.
Die tekst is ook integraal opgenomen in het Jaarverslag van de Herengracht, dat vijf pagina's beslaat. De selecteur had dat ene velletje dus rustig kunnen wegkiepen. Tenzij hij of zij is gegaan voor uniek, want er zijn kleine verschillen. Uit die verschillen, bijvoorbeeld in de behandeling van de lange ij en de spatiëring, blijkt dat het verslag van filiaal Obrecht werd overgetypt naar het verslag van de Centrale, en dat beide verslagen verschillende auteurs hebben.
Een nadeel van getypte tekst vergeleken met geschreven tekst is dat de eerste veel moeilijker is te herleiden tot een unieke auteur. Hopelijk komen de bovengenoemde fingerprints later nog eens van pas.
Die tekst is ook integraal opgenomen in het Jaarverslag van de Herengracht, dat vijf pagina's beslaat. De selecteur had dat ene velletje dus rustig kunnen wegkiepen. Tenzij hij of zij is gegaan voor uniek, want er zijn kleine verschillen. Uit die verschillen, bijvoorbeeld in de behandeling van de lange ij en de spatiëring, blijkt dat het verslag van filiaal Obrecht werd overgetypt naar het verslag van de Centrale, en dat beide verslagen verschillende auteurs hebben.
Een nadeel van getypte tekst vergeleken met geschreven tekst is dat de eerste veel moeilijker is te herleiden tot een unieke auteur. Hopelijk komen de bovengenoemde fingerprints later nog eens van pas.
 |
| detail uit Jaarverslag Centrale: de lange ij/y |
 |
| detail uit Jaarverslag filiaal Augustinus: de lange ij/y |
 |
| detail uit Jaarverslag Centrale: spatiëring na een leesteken |
 |
| detail uit Jaarverslag filiaal Augustinus: spatiëring na een leesteken |
frivool
Alle jaarverslagen tot en met 1946 werden getypt op een ouderwetse typemachine. De exemplaren in de Emmastraat Files zijn óf stencils van de originelen, óf doorslagen met carbonpapier. De verslagen van de oorlogsjaren 1941 en 1942 zijn doorslagen op iets dat nog het best te omschrijven valt als boterhampapier. Typografisch steekt 1931 in al zijn primitiviteit qua vormgeving met kop en schouders boven de latere. Het bevat een titelblad, en ook zijn er een paar piepkleine onzakelijke typografische versierseltjes, die de andere jaarverslagen ontberen. Je zou de typografie bijna frivool noemen. Waarschijnlijk is 1931 dus door iemand anders gemaakt dan die van '35, '40, '41, '42 en '46.
 |
| versieren met de typemachine |
 |
| franjes, frutsels en frivoliteiten |
1963 en 1965 (vermoedelijk het allerlaatste jaarverslag van de RKOLB) werden gedrukt, en verschenen als een boekje met een glimmende kaft.
De volgende week een paar opvallende dingen in het Jaarverslag van 1931.
Vindt u een week wel erg lang? Hier kan u uzelf alvast inlezen.
Artikel/interview over dit blog De Emmastraat Files van Wim Keizer in Bibliotheekblad (pdf): hier.
extra service
Vindt u een week wel erg lang? Hier kan u uzelf alvast inlezen.
Bibliotheekblad over De Emmastraat Files
Artikel/interview over dit blog De Emmastraat Files van Wim Keizer in Bibliotheekblad (pdf): hier.
extra service
Wilt u nieuwe afleveringen voortaan per mail ontvangen? Dat kan heel simpel. Zet in het vak bijna helemaal bovenaan deze pagina, waar nu Email address... staat, uw emailadres.
Druk op de knop Submit rechts, en bevestig het bevestigingsmailtje wat er vervolgens in uw mailbox valt. Dat is alles!
Volgende aflevering: 19. het eerste Jaarverslag (2): hier.
Vorige aflevering: 17. een hoofd dat verdween: hier.
Vorige aflevering: 17. een hoofd dat verdween: hier.
