20. Vrouwen die trouwen

20  
D E    E M M A S T R A A T    F I L E S 

opkomst en ondergang van de RKOLB

20. Vrouwen die trouwen

muurbloempjes

In de tijd waarover we het hebben, de jaren 30 van de vorige eeuw, mocht je als ongetrouwde vrouw uit de midden- en hogere klasse wel werken, maar als je eenmaal het huwelijksbootje instapte, gaf je je baan op. In de Emmastraat Files valt een enkele keer de zin Aan ... werd eervol ontslag verleend. Dat impliceerde: gehuwd en ontslagen.

Ik zal de lezer verklappen dat ik regelmatig naar de twee foto's van the A-Team uit '39 zit te staren, uit fascinatie en uit verwondering. Leuke, zelfbewuste vrouwen, bepaald geen bos muurbloempjes. Toch kozen opvallend veel vrouwen bij de RKOLB (en vermoedelijk ook bij andere openbare bibliotheken) voor een carrière als bibliothecaresse boven een leven als echtgenote en moeder. Waarom toch?

reclame voor het huwelijk

Aan prof. van der Burg heeft het in ieder geval niet gelegen. In 1922 hield hij een lezing waarin hij het volgende stelde, geparafraseerd:

[Het is] de taak van de vrouw en het jonge meisje, vreugde te scheppen in het huiselijk leven, om zoo het algemeen jagen en streven naar wereldsche vermaken tegen te gaan.

Al het goede dat in de wereld is, komt door toedoen van de vrouw, maar al het kwaad, dat er heerscht, is ook de schuld van de vrouw.

verslag van een lezing van Prof. van der Burg, 1922

Echt een reclame voor het huwelijk, deze lezing. Trouwen, dames, en daarna vooral binnen blijven, want voor je het weet loop je weer te jagen op wereldse vermaken. En dan is alles jouw schuld.

Of klonk dit voor sommige vrouwen helemaal niet als een aanlokkelijk vooruitzicht? Was zo'n betaalde baan bij een bedrijf waar je echt iets voor mensen kan betekenen een aardig alternatief als levensvervulling? Bij een openbare bieb bijvoorbeeld! Zou de RKOLB (maar ook andere OLB's) een bolwerk zijn geweest van eigenzinnige vrouwen met een hang naar zelfstandigheid, die graag ook baas waren over haar eigen portemonnee?

Het zijn vermoedelijk 21e-eeuwse projecties. De komende afleveringen probeer ik hier iets meer van te gaan snappen.  Eerst kom ik terecht bij Knoppen. Daarna ga ik uitzoeken waarom bibliotheekwerk eigenlijk als vrouwenwerk werd gezien.

Wacht even. Wat voor knoppen??? Welke knoppen?

Nee: Knoppen. Onderstaande foto is gemaakt in 1921. Kijk eens goed. Zit daar een bekend gezicht bij? Volgende week meer.

de redactie van Knoppen, 1921

Bibliotheekblad over De Emmastraat Files

Artikel/interview over dit blog De Emmastraat Files van Wim Keizer in Bibliotheekblad (pdf): hier.

gratis service

Wilt u nieuwe afleveringen voortaan per mail ontvangen? Dat kan heel simpel. Zet in het vak bijna helemaal bovenaan deze pagina, waar nu Email address... staat, uw emailadres.

Druk op de knop Submit rechts, en bevestig het bevestigingsmailtje wat er vervolgens in uw mailbox valt. Dat is alles!

Volgende keer: 21. Knoppen (1): hier.

Vorige keer: 19. Het eerste Jaarverslag (2): hier.